Năm đầu đời là giai đoạn trẻ phát triển nhanh chóng với những thay đổi rõ rệt mỗi tháng, đánh dấu những cột mốc quan trọng trong quá trình trưởng thành của bé. Mẹ sẽ thấy bé khám phá thế giới xung quanh và phát triển các kỹ năng vận động, cảm xúc và giao tiếp. Hãy cùng Huggies khám phá các giai đoạn phát triển của trẻ sơ sinh theo từng tháng.

>> Một số loại bỉm phù hợp với trẻ sơ sinh mẹ có thể tham khảo:

• Tã dán là gì? Thông tin mẹ cần biết và kinh nghiệm mua tã dán an toàn cho bé
• Review các loại bỉm cho trẻ sơ sinh chống hăm, thấm hút tốt nhất hiện nay
• Các loại bỉm newborn Huggies và kinh nghiệm mua bỉm cho trẻ sơ sinh cho mẹ

Sự phát triển của trẻ theo từng giai đoạn từ 0 - 1 tuổi

Trong năm đầu đời, trẻ sơ sinh trải qua nhiều giai đoạn đánh dấu những bước tiến lớn trong sự phát triển thể chất và trí não của trẻ. Dưới đây là những cột mốc phát triển nổi bật của trẻ sơ sinh trong 12 tháng đầu tiên.

Giai đoạn phát triển của trẻ từ 1 - 3 tháng tuổi

Trong giai đoạn bé 1 tháng đến khi bé 3 tháng cơ thể và não bộ của trẻ đang làm quen với môi trường xung quanh. Một số thay đổi đáng chú ý trong thời gian này bao gồm:

• Học cách cười và đáp lại nụ cười của người khác: Bé bắt đầu phát triển kỹ năng giao tiếp thông qua các biểu cảm trên khuôn mặt.
• Cố gắng nâng đầu và ngực lên: Đây là dấu hiệu cho thấy cơ xương của bé đang phát triển mạnh mẽ hơn.
• Chú ý đến các vật thể xung quanh: Bé bắt đầu chăm chú theo dõi các vật dễ gây chú ý.
• Đưa tay lên miệng: Đây là hành động bé sử dụng để tự khám phá cơ thể.
• Cầm nắm đồ vật: Bé có thể bắt đầu nắm lấy các vật nhỏ trong tầm tay.

Trong giai đoạn này, cha mẹ cần dành thời gian tương tác với trẻ, giúp trẻ khám phá và phát triển các kỹ năng cơ bản. Nếu trẻ phát triển chậm hơn so với các mốc này, không nên quá lo lắng, vì mỗi bé có nhịp độ phát triển riêng.

>> Tham khảo thêm: Bảng chiều cao cân nặng của trẻ từ 0-18 tuổi chuẩn WHO [Mới update]

Giai đoạn phát triển của trẻ từ 4 - 6 tháng tuổi

Khi bé 4 tháng tuổi - 6 tháng tuổi, bé bắt đầu trở nên tương tác nhiều hơn với môi trường xung quanh và phát triển thêm các kỹ năng:

• Lật người và trườn: Bé bắt đầu di chuyển nhiều hơn bằng cách lật và trườn để đến các địa điểm mà bé muốn.
• Phát âm và cười thành tiếng: Bé sẽ phát ra những âm thanh giống như ngôn ngữ, thường kèm theo tiếng cười rõ ràng.
• Nắm và điều khiển đồ chơi: Trẻ bắt đầu sử dụng tay một cách linh hoạt hơn để lấy và điều khiển các đồ vật trong tầm mắt.

Ở giai đoạn này, bé sẽ tập trung vào phát triển khả năng vận động và ngôn ngữ, cha mẹ nên khuyến khích sự tò mò và khả năng học hỏi của trẻ thông qua việc cung cấp đồ chơi an toàn và tương tác cùng trẻ.

>> Tham khảo thêm: Danh sách đồ sơ sinh cho bé đầy đủ và tiết kiệm nhất - 9 món

Trẻ từ 4 - 6 tháng tuổi đã có thể bật cười thành tiếng (Nguồn: Sưu tầm)

Giai đoạn phát triển của trẻ từ 7 - 9 tháng tuổi

Trong nửa cuối năm đầu đời, bé sẽ trở nên năng động hơn, đồng thời khám phá thêm nhiều cách di chuyển:

• Bắt đầu bò hoặc trườn: Một số bé sẽ học cách bò bằng đầu gối và tay, trong khi những bé khác có thể lết hoặc bỏ qua giai đoạn này để học đi sớm.
• Ngồi không cần hỗ trợ: Bé có thể tự ngồi mà không cần người lớn đỡ.
• Phản ứng với âm thanh quen thuộc: Trẻ có thể đáp lại tên của mình hoặc các từ ngữ quen thuộc như "ba," "mẹ" bằng cách dừng lại và nhìn về phía người gọi.
• Vỗ tay và chơi các trò chơi đơn giản: Bé thích tham gia vào các trò chơi tương tác như trốn tìm hoặc tìm đồ vật.

Ở giai đoạn trẻ 7 tháng - 9 tháng, cha mẹ cần đặc biệt chú ý an toàn cho trẻ khi bé bắt đầu di chuyển nhiều hơn. Việc dành thời gian để chơi và tương tác cùng trẻ là rất quan trọng trong việc kích thích sự phát triển trí não.

>> Tham khảo thêm:Chiều cao cân nặng trẻ 1 tuổi bao nhiêu là chuẩn?

Giai đoạn phát triển của trẻ từ 10 - 12 tháng tuổi

Vào thời điểm từ 10 tháng đến khi bé 12 tháng tuổi là giai đoạn mà trẻ đang dần hoàn thiện các kỹ năng như:

• Tự ăn bằng muỗng: Bé 10 tháng tuổi đã có thể bắt đầu tự ăn và phát triển khả năng cầm nắm tốt hơn, có thể dùng ngón trỏ và ngón cái để giữ đồ vật.
• Đi bộ và khám phá: Bé có thể đi kèm theo việc cầm nắm các đồ vật khi khám phá môi trường xung quanh.
• Nói được một vài từ đơn giản: Một số bé có thể bắt đầu nói những từ như "cha," "mẹ," và trung bình sẽ nói được khoảng 3 từ trước khi trẻ tròn 1 tuổi.
• Chỉ vào đồ vật và học theo hành động: Bé sẽ chỉ vào những thứ bé muốn và bắt đầu bắt chước các hành động của người lớn, chẳng hạn như giả vờ nghe điện thoại.

Cha mẹ cần đồng hành và hỗ trợ bé trong những bước đi đầu tiên, cũng như tạo môi trường an toàn và khuyến khích sự phát triển của trẻ. Trong trường hợp cảm thấy bé có dấu hiệu phát triển chậm, cha mẹ nên tham khảo ý kiến bác sĩ để can thiệp sớm nếu cần.

Lưu ý rằng không phải tất cả trẻ đều tuân theo các mốc phát triển này một cách chính xác. Nếu bé chưa đạt được một số kỹ năng trong các giai đoạn trên, cha mẹ không nên quá lo lắng vì mỗi trẻ phát triển theo tốc độ riêng của mình.

>> Tham khảo thêm:

• Hướng dẫn chuẩn bị mâm cúng thôi nôi bé trai chuẩn dân gian từ A - Z
• Mâm cúng thôi nôi bé gái cần chuẩn bị những lễ vật, món ăn gì?

Các cột mốc phát triển của bé theo từng tháng trong năm đầu tiên

Trong năm đầu tiên, bé sẽ trải qua nhiều cột mốc phát triển quan trọng về thể chất, nhận thức và kỹ năng vận động. Dưới đây là các cột mốc phát triển theo từng tháng:

Về vận động thể chất và thói quen sinh hoạt

• Trong năm đầu đời, bé trải qua nhiều bước tiến quan trọng về vận động thể chất, cụ thể:
• Nâng đầu: Thời điểm trẻ 2 tháng tuổi đến tháng thứ 7, bé dần phát triển khả năng nâng đầu, từ việc nâng lên một chút đến kiểm soát hoàn toàn và xoay chuyển đầu dễ dàng.
• Lật: Bé biết lật người từ tháng thứ 4 và phát triển khả năng này vào tháng thứ 6.
• Cầm nắm: Trẻ 5 tháng đã bắt đầu có khả năng nắm vật bằng tất cả các ngón tay. Đến tháng 7, bé dùng ngón cái và ngón trỏ để nắm các vật nhỏ. Khi bé 9 tháng tuổi có thể cầm những vật nhỏ và bắt đầu ăn bốc. Khi 1 tuổi, bé nắm chặt hơn và có thể sử dụng cả ngón tay và ngón cái để cầm đồ vật.
• >> Tham khảo thêm: Rèn luyện động tác ngẩng đầu cho trẻ để chuẩn bị giai đoạn biết lẫy
• Ngồi: Từ tháng thứ 2, bố mẹ có thể bắt đầu hỗ trợ bé tập ngồi và từ tháng thứ 6 bé có thể tự ngồi mà không cần giúp đỡ.
• Trườn, bò: Bé bắt đầu tập trườn bò từ tháng thứ 7 – 9 và hoàn thiện kỹ năng này vào cuối tháng thứ 9.
• Đứng: Bé có thể đứng khi có sự hỗ trợ từ tháng thứ 6 và tự đứng lên từ tháng thứ 9.
• Bước đi: Trẻ 11 tháng tuổi với sự hỗ trợ của bố mẹ đã có thể bắt đầu tập bước đi đầu đời. Cuối năm đầu tiên, bé sẽ tự đứng dậy mà không cần sự giúp đỡ và có thể tập bước những bước đầu tiên.

>> Tham khảo thêm:Trẻ mấy tháng biết bò & Dấu hiệu bé sắp biết bò rõ nhất

Trẻ có thể tự mình ngồi khi được 9 tháng tuổi (Nguồn: Sưu tầm)

• Tập ăn thức ăn cứng và đặc: Dưới 6 tháng, bé chỉ tiêu hóa thức ăn lỏng. Bố mẹ nên bắt đầu cho bé 5 tháng ăn dặm với bột, cháo hoặc thực phẩm nghiền nhuyễn. Đến tháng 7-8, bé có thể ăn thức ăn cứng hơn nhờ cơ hàm phát triển. Tháng 9, bé có thể tự cầm nắm thức ăn để ăn dặm và bé có thể cầm thức ăn bằng tay và tập dùng thìa sau 12 tháng.
• Mọc răng: Bé 8 tháng đã bắt đầu mọc hai chiếc răng cửa dưới. Trẻ mọc răng cửa trên vào tháng 9-10 và tiếp tục mọc răng dưới và răng trên vào tháng thứ 12-13. Khi được 1 tuổi, bé có khoảng 8 chiếc răng, gồm 4 răng cửa và 4 răng kế bên
• Giấc ngủ: Giấc ngủ của trẻ trong 2 tháng đầu đời giữa ngày và đêm gần như bằng nhau, sau 6 tháng bé bắt đầu ngủ nhiều hơn vào ban đêm.

>> Tham khảo thêm:

• Trẻ mấy tháng ăn dặm được? Có nên cho bé ăn dặm sớm?
• Nên bổ sung vitamin D3 cho trẻ sơ sinh thế nào là đúng?

Thời gian ngủ của trẻ sơ sinh gần như là bằng nhau vào cả ngày lẫn đêm (Nguồn: Sưu tầm)

Về khả năng ngôn ngữ và nhận thức

Đây là giai đoạn khả năng ngôn ngữ và nhận thức của bé bắt đầu phát triển mạnh:

• Phát ra âm thanh: Từ lúc bé 2 tháng tuổi đã có thể phát ra các âm thanh cơ bản. Đến tháng thứ 4, bắt đầu bé tập nói những âm tiết như “Ah”, “Eh”, “Oh”. Khi đạt 6 tháng, bé có thể nối các nguyên âm và phụ âm lại với nhau. Từ tháng thứ 8 trở đi, bé bắt đầu nói những từ đơn giản như "baba" hoặc "mama".
• Thính giác: Từ 2 tháng tuổi, bé có thể quay đầu về nơi phát ra âm thanh. Đến tháng thứ 6, bé phản ứng với âm thanh quen thuộc và có khả năng bắt chước âm thanh sau 9 tháng.
• Thị giác: Bé bắt đầu nhìn chăm chú vào đồ vật từ tháng thứ 3, nhận diện khuôn mặt người thân vào tháng thứ 5 và khám phá xung quanh từ tháng thứ 6.
• Nhận thức: Khả năng nhận thức của bé cũng phát triển nhanh chóng. Đến cuối năm đầu tiên, bé đã nhận diện được các vật thể quen thuộc và ghi nhớ tên gọi của chúng, giúp bé phát triển tư duy và trí nhớ.

>> Tham khảo:

• 500+ Tên hay cho bé trai ý nghĩa, hợp tuổi bố mẹ
• 999+ Tên hay cho bé gái đẹp và ý nghĩa, may mắn

Trẻ dần dần có nhận thức khi được 6 tháng tuổi (Nguồn: Sưu tầm)

Tã Huggies Skin Perfect với khả năng giảm đến 93% phân lỏng trên da bé (Nguồn: Huggies)

Về giao tiếp xã hội của trẻ

• Khả năng giao tiếp: Sự phát triển giao tiếp xã hội của bé thể hiện qua những cử chỉ và phản ứng với mọi người xung quanh. Từ tháng thứ 2, bé đã bắt đầu cười, phản ứng lại với giọng nói và hành động của cha mẹ. Bé cũng bắt đầu quan tâm đến những người thân trong gia đình, mỉm cười và phát ra âm thanh khi gặp họ. Khi đạt 1 tuổi, bé đã có thể bắt chước và làm theo những hành động đơn giản của người lớn, góp phần quan trọng trong việc hình thành kỹ năng giao tiếp và gắn kết xã hội.
• Phát triển cảm xúc: Bé bắt đầu cười với người quen từ tháng 2, và đến tháng 4, bé cố gắng thu hút sự chú ý bằng ánh mắt hoặc âm thanh. Tháng 6, bé nhận diện được người thân, và đến tháng 8, bé hình thành sự gắn bó sâu sắc với ba mẹ, quấy khóc khi không thấy họ, đánh dấu bước tiến lớn về phát triển tình cảm.

>> Tham khảo thêm:

• Cách chọn đồ chơi cho trẻ sơ sinh theo từng tháng phát triển trí não
• 3 cách nói chuyện với trẻ sơ sinh hiệu quả

Các cách giúp trẻ phát triển nhanh trong năm đầu đời

Ba mẹ có thể tham khảo một số cách mà Huggies chia sẻ dưới đây để giúp bé phát triển toàn diện về cơ thể cũng như tinh thần trong năm đầu tiên của cuộc đời.

• Trẻ sẽ cảm thấy an toàn hơn khi nghe giọng của ba mẹ. Do đó, ba mẹ nên dành thời gian trò chuyện với con nhiều hơn.
• Trả lời mỗi khi bé phát ra âm thanh bằng cách lặp lại âm thanh đó và thêm từ khác vào. Bé sẽ học được cách sử dụng ngôn ngữ nhờ vào phương pháp này.
• Đọc cho bé nghe giúp bé phát triển về ngôn ngữ và âm thanh.
• Hát và chơi cùng bé giúp bé có thêm niềm yêu thích về âm nhạc, kích thích não bộ phát triển.
• Tích cực khen ngợi, dành nhiều sự quan tâm hơn đến bé như âu yếm, bế,...
• Chơi với bé mỗi ngày. Nhưng ba mẹ chú ý quan sát trẻ liên tục, nếu thấy bé có dấu hiệu mệt mỏi phải dừng ngay.
• Đánh lạc hướng bé bằng đồ chơi, hướng dẫn bé đi vào khu vực an toàn nếu thấy bé bắt đầu di chuyển và chạm vào những thứ nguy hiểm.
• Để đảm bảo sự phát triển toàn diện cho trẻ sơ sinh, việc thực hiện chế độ dinh dưỡng khoa học và hợp lý là rất quan trọng, hơn là chỉ chú trọng vào cân nặng. Trong thực đơn hàng ngày, bố mẹ nên bổ sung các vi khoáng chất thiết yếu như sắt, kẽm, lysine, cùng với vitamin A và D. Những dưỡng chất này không chỉ hỗ trợ tiêu hóa tốt mà còn tăng khả năng hấp thu, cải thiện vị giác và giúp trẻ ăn uống hiệu quả hơn.

>> Tham khảo thêm:

• Chế độ dinh dưỡng 0-12 tháng tuổi: Ăn gì, lượng ăn bao nhiêu
• Biểu đồ tăng trưởng của trẻ: Cân nặng, chiều cao

Một số lưu ý ba mẹ cần nắm khi chăm sóc trẻ sơ sinh ở những năm đầu đời

Đối với trẻ sơ sinh ở những năm đầu đời, ba mẹ cần tạo cho bé một sự an toàn bao gồm cả thể xác và cảm xúc. Khi chăm sóc trẻ sơ sinh ở năm đầu tiên, ba mẹ cần lưu ý một số vấn đề sau:

• Không lay hay lắc trẻ bởi cổ của trẻ sơ sinh cực kỳ yếu. Việc này sẽ gây tổn thương đến não hoặc thậm chí gây tử vong cho trẻ.
• Luôn để ý đến trẻ lúc ngủ bởi một số trẻ có thể mắc hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh.
• Khi cho bé di chuyển bằng ô tô, ba mẹ nên chuẩn bị ghế dành riêng cho trẻ sơ sinh và đặt ở ghế sau.
• Không cho trẻ chơi những đồ vật có kích thước nhỏ, bởi trẻ sơ sinh hay có thói quen bỏ những thứ mình cầm nắm được vào miệng.
• Cắt nhỏ thức ăn trước khi cho bé ăn để tránh tình trạng nghẹn.
• Không cho phép khói thuốc xuất hiện trong nhà và để bé hít phải.
• Không để thức ăn, nước nóng gần tầm với của trẻ.
• Cần cho trẻ tiêm vắc xin đúng thời gian và liều lượng.

>> Tham khảo thêm: Nhiệt độ phòng cho trẻ sơ sinh thích hợp nhất?

Ba mẹ lưu ý cho trẻ đi tiêm vắc xin đúng thời hạn và liều lượng (Nguồn: Sưu tầm)

Câu hỏi thường gặp về các giai đoạn phát triển của trẻ

Các giai đoạn phát triển của trẻ 0 - 6 tuổi diễn ra như thế nào?

Quá trình phát triển của trẻ từ 0 - 6 tuổi diễn ra theo ba giai đoạn chính. Từ 0 - 6 tháng tuổi, trẻ tập trung phát triển năng lực tiếp thu thông qua các giác quan như thị giác, thính giác, và xúc giác. Từ 6 tháng - 3 tuổi, trẻ bắt đầu phát triển sự sáng tạo thông qua việc học bò, tập đi, và tập nói, giúp xây dựng kỹ năng vận động và giao tiếp. Từ 3 - 6 tuổi, trẻ bước vào giai đoạn phát triển tư duy và trí tuệ, khi khả năng suy nghĩ logic và học hỏi kiến thức mới được hình thành và mở rộng.

Trẻ sơ sinh là bao nhiêu tháng?

Thời kỳ sơ sinh của trẻ bắt đầu từ lúc chào đời và kéo dài đến khi bé tròn 1 tháng tuổi. Đây là giai đoạn quan trọng khi trẻ sơ sinh tập thích nghi với môi trường bên ngoài tử cung, chuyển từ môi trường nước ối sang môi trường không khí. Khi vừa ra đời, tiếng khóc đầu tiên đánh dấu việc bé bắt đầu tự thở bằng phổi, khởi đầu quá trình thích ứng và phát triển các chức năng sống cơ bản. Việc chăm sóc trẻ trong giai đoạn này đòi hỏi sự chú ý đặc biệt để đảm bảo bé phát triển khỏe mạnh.

Khi nào trẻ sơ sinh nhận ra mẹ?

Trẻ sơ sinh bắt đầu nhận ra mẹ từ khoảng 1 - 3 tháng tuổi, giai đoạn này trẻ sẽ nhận diện các khuôn mặt một cách rõ rệt và thể hiện sự thích thú khi chơi đùa với người khác. Theo thời gian, thị giác và trí nhớ của trẻ sẽ tiếp tục phát triển; đến 8 tháng tuổi, trẻ có khả năng nhận ra bố mẹ ở bất kỳ vị trí nào trong phòng, cho thấy sự gắn kết và nhận thức rõ ràng về những người thân thiết xung quanh.

Khi nào trẻ sơ sinh nhìn thấy được?

Trẻ sơ sinh bắt đầu có khả năng nhìn thấy rõ ràng vào khoảng 8 tuần tuổi, khi chúng có thể tập trung vào khuôn mặt của cha mẹ. Đến khoảng 3 tháng tuổi, thị giác của trẻ sẽ tiếp tục phát triển, cho phép bé theo dõi các đối tượng và môi trường xung quanh, mở rộng khả năng khám phá thế giới xung quanh.

Bé 1 tuổi đã ngóc đầu chưa?

Vào khoảng tháng thứ 4, trẻ đã có thể giữ cơ thể ở tư thế ngồi với sự hỗ trợ của bố mẹ hoặc người thân, đồng thời phát triển đủ sức mạnh cơ cổ để tự ngẩng đầu lên. Đến tháng thứ 6, trẻ có thể tự ngồi mà không cần sự trợ giúp, đánh dấu bước phát triển quan trọng trong khả năng kiểm soát cơ thể.

Bé càng lớn sẽ càng làm mẹ ngạc nhiên với mức độ khôn lanh và những kỹ năng mới của mình cho mà xem. Cùng HUGGIES® điểm qua các giai đoạn phát triển của trẻ sơ sinh theo từng tháng cũng như tham khảo thêm một số lời khuyên chăm sóc bé trong từng giai đoạn mẹ nhé!

Bác sĩ Nguyễn Phước Mỹ Linh chia sẻ về quá trình phát của bé như sau:

Ba mẹ đừng quên xem các bài viết liên quan tại mục Chăm sóc bé hoặc đặt câu hỏi qua Góc chuyên gia của Huggies để được giải đáp thắc mắc.

>>Tham khảo thêm các bài viết:

• Sự phát triển của trẻ 2 tuổi: Cách chăm sóc và dạy con
• Chiều cao, Cân nặng Bé Trai, Bé Gái 3 Tuổi bao nhiêu là chuẩn?

Xem thêm các sản phẩm Huggies với giá cực ưu đãi kèm nhiều quà tặng hấp dẫn:Miếng lót Huggies, Tã dán Huggies, Tã quần Huggies, Khăn ướt em bé Huggies